19 مرداد سرج ارستر چیست؟
سرج ارستر Surge Arrester یا حفاظت در برابر ولتاژ صاعقه وسیله ای است که از تجهیزات الکتریکی در برابر حالت های گذرای اضافه ولتاژ ناشی از پدیده های خارجی (صاعقه) و داخلی (سوئیچینگ)، محافظت می کند.
از سرج ارستر به عنوان یک دستگاه حفاظت گذرا (SPD) و یا سرکوبگر افزایش ولتاژ گذرا (TVSS)، نیز نام برده می شود.
این نوع وسایل را به منظور حفاظت از تجهیزات موجود در سیستم های انتقال و توزیع قدرت مورد استفاده قرار می دهند. (برای حفاظت از تجهیزات مصرف کننده، محصولات مختلفی وجود دارند که به عنوان ^محافظان افزایش های ناگهانی^ شناخته می شوند.)
معیار انرژی برای مواد عایقی مختلف را می توان توسط نسبت ضربه مورد مقایسه قرار داد.
یک سرج ارستر باید از نسبت ضربه پایینی برخوردار باشد، به طوری که به جای عبور پدیده افزایش ناگهانی از دستگاه های برقی، مسیر فرعی جداگانه ای را برای عبور آن به سمت زمین به وجود آورد.
به منظور حفاظت از یک واحد تجهیزات در برابر حالت های گذرایی که بر روی هادی های متصل به آن اتفاق می افتد، یک سرج ارستر را به هادی متصل می کنند تا از ورود این حالت های گذرا به تجهیزات جلوگیری شود.
سرج ارستر همچنین توسط انرژی عبوری یک حالت گذرای اضافه ولتاژ به سمت زمین که ممکن است در حین ایزوله کردن هادی از زمین در ولتاژ های کار عادی رخ دهد، به زمین و توابع متصل می شود.
این امر با استفاده از یک واریستور که اساسا دارای مقاومت های متفاوتی در ولتاژ های مختلف است نیز محقق می شود.
سرج ارستر ها عموما برای حفاظت در برابر اصابت مستقیم صاعقه به یک هادی طراحی نشده اند، بلکه برای محافظت در برابر حالت های گذرای الکتریکی ناشی از برخورد های صاعقه ای که در مجاورت یک هادی اتفاق می افتد، طراحی شده اند.
اصابت صاعقه به ارت، منجر به جاری شدن جریانی در زمین می شود که قابلیت عبور از هادی های مدفون در خاک و ایجاد حالت گذرایی که باعث انتشار قسمت های بیرونی آن به سمت پایانه های یک هادی می شود را دارد.
همین نوع از القاء، در هادی های هوایی نیز رخ می دهد که منجر به عبور یک انرژی پالس الکترومغناطیسی اتمسفری ناشی از جرقه صاعقه از آن ها خواهد شد.
سرج ارستر ها صرفا به منظور حفاظت در برابر ویژگی حالت های گذرای یک تخلیه زمان خیز سریع صاعقه، مورد استفاده قرار می گیرند و از آن ها برای حفاظت در برابر برق دار شدن یک هادی در اثر برخورد مستقیم صاعقه، استفاده نمی شود.
حالت های گذرایی مشابه با آن چه که در اثر صاعقه پدید می آیند، مانند: سوئیچینگ خطا در یک سیستم ولتاژ بالا، ممکن است به طور ایمن به سمت زمین هدایت شوند.
بیشتر بخوانید : بهترین روش حفاظت در برابر صاعقه
با این حال، استفاده از این دستگاه ها، حفاظتی را در برابر اضافه جریان های مستمر به وجود نمی آورد.
اساسا انرژی موجود در یک حالت گذرای کنترل شده کمتر از انرژی یک تخلیه صاعقه است، با این حال، مقدار آن به اندازه ای است که می تواند باعث آسیب دیدن تجهیزات شده و اغلب نیاز به حفاظت در برابر این پدیده، ضرورت دارد.
بدون داشتن یک عایق بسیار ضخیم که عموما گران و هزینه بر است، اکثر هادی هایی که در فواصل بیشتر از فواصل حداقلی آن (تقریبا بیشتر از 50 فوت)، به کار گرفته می شوند نیز گاهی اوقات حالت های گذرای القاء شده در اثر صاعقه را تجربه خواهند کرد.
به دلیل اینکه حالت گذرا در نقاطی بین دو انتهای یک هادی شروع می شود، سرج ارستر را قبل از متصل کردن یک هادی، در هر قسمت از تجهیزات نصب می کنند تا از آن ها حفاظت کند.
هر هادی نیاز به حفاظت دارد، زیرا هر کدام از آن ها حالت گذرای القاء شده خود را داشته و هر دستگاه حفاظت گذرا نیز وظیفه ایجاد یک مسیر به سمت ارت، برای هدایت و دور کردن ایمن حالت گذرا از اجزاء محافظت شده را بر عهده دارد.
یک استثناء جالب توجه در مورد سرج ارستر ها وجود دارد که در سیستم های توزیع ولتاژ بالا بر روی هر دو انتهای هادی ها نصب نمی شوند.
به طور کلی، مقدار ولتاژ القاء شده به اندازه ای نخواهد بود تا باعث آسیب رساندن در انتهای خطوط تولید برق شود.
با این حال، نصب سرج ارستر در ورودی خدمات یک سازه، عملی مهم در حفاظت از محصولات پایین دستی که از استحکام کافی برخوردار نیستند، به شمار می آید.
انواع مختلف سرج ارستر
- سرج ارستر ولتاژ پایین: قابل استفاده در سیستم توزیع ولتاژ پایین، تعویض محافظان وسایل برقی، سیم پیچی های ترانسفورماتور توزیع ولتاژ پایین.
- سرج ارستر توزیع: قابل استفاده در سیستم توزیع توان AC 3، 6 و 10 کیلو ولت، به منظور حفاظت از ترانسفورماتور های توزیع، کابل ها و تجهیزات پست قدرت.
- نوع مرسوم سرج ارستر سوپاپی مورد استفاده در پست: قابل استفاده برای حفاظت از ترانسفورماتور 3 ~ 200 کیلو ولت، تجهیزات پست و سیستم های ارتباطی.
- پست سوپاپی ضربه مغناطیسی: قابل استفاده برای حفاظت از سیستم های ارتباطی 35 ~ 500 کیلو ولت، ترانسفورماتور ها و دیگر تجهیزات.
- حفاظت از ماشین های چرخان توسط سرج ارستر سوپاپی ضربه مغناطیسی: قابل استفاده به منظور محافظت از عایق موتور و ژنراتور های AC.
- سوپاپی ضربه مغناطیسی خطی: قابل استفاده برای حفاظت از عایق تجهیزات مداری سیستم ارتباطی 330 کیلو ولت و بالاتر.
- نوع سوپاپ ضربه ای و یا DC: قابل استفاده برای محافظت از عایق سیستم های DC تجهیزات الکتریکی.
- حفاظتی خنثی: قابل استفاده در حفاظت نفطه خنثی موتور و ترانسفورماتور.
- سرج ارستر لوله فیبری: قابل استفاده در کابل های پست قدرت و نقاط ضعیف عایق حفاظتی.
- سیگنال پلاگین: قابل استفاده در خط انتقال دارای کابل زوج به هم تابیده به منظور حفاظت از سیستم های ارتباطی و کامپیوتری.
- سرج ارستر فیدر فرکانس بالا: قابل استفاده برای حفاظت از ریز موج ها، گیرنده های ماهواره ای ایستگاه پایه ای موبایل و …
- سرج ارستر نوع پریزی: قابل استفاده برای محافظت از تجهیزات الکترونیکی خروجی.
- سرج ارستر سیگنال: قابل استفاده در مودم، خط DDN، فکس، تلفن، مدار سیگنال کنترل فرآیند و…
- سرج ارستر شبکه ای: قابل استفاده در سرور ها، ایستگاه های کاری، خطوط اتصال و…
- صاعقه گیر کابل هم محور: قابل استفاده بر روی یک کابل هم محور برای محافظت از انتقال بی سیم و سیستم دریافت.
بیشتر بخوانید : ارت کردن یا سیستم ارتینگ چیست؟
شرکت تجهیزات سیستم زمین مجری و متخصص نصب و راه اندازی سیستم های محافظت در برابر صاعقه و فروش تجهیزات صاعقه و ارتینگ از جمله سرج ارستر.
برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. 02177959032 – 02177940716
بدون نظر